ตลอดชีวิตที่ผ่านมา เราปล่อยใจให้ตัวเองตาลุกแวววาวหน้าร้านเสื้อผ้ากี่ครั้ง เผลอกดจองเสื้อผ้าในออนไลน์กี่ครั้ง และปล่อยให้กระเป๋าตังค์เบาหวิวกี่ครั้ง
หลายครั้งซื้อเพราะดีไซน์สวย แต่กลับใส่ไม่ได้ หลายครั้งซื้อเพราะลดราคาแล้วก็นำมาเก็บไว้เฉยๆ คิดแล้วก็กลุ้มใจกับสิ่งของล้นบ้านและเตือนตัวเองตลอดว่าประวัติศาสตร์จะไม่ซ้ำ ครั้งหน้าการช้อปปิ้งจะต้องเปลี่ยนไป ทางออกอีกทางที่เป็นที่นิยมกันมากทั้งในไทยและต่างประเทศ คือการบริจาคและเลือกซื้อของมือสองและมากกว่าการได้สิ่งของสภาพดียังได้ทำประโยชน์เพื่อคนอื่นด้วย
ในต่างประเทศมีร้านค้าจำหน่ายของมือสองหลายแห่ง อย่างในประเทศสวีเดน ที่นั่นมี ReTuna Shoppping Mall เป็นศูนย์การค้ามือสองแห่งแรกของโลก สินค้าทั้งหมดเป็นของมือสองและประดิษฐ์ขึ้นใหม่จากสิ่งของรีไซเคิล ห้างนี้มีเป้าหมายเพื่อสร้างการช้อปปิ้งที่ยั่งยืน ชาวสวีเดนส่วนใหญ่ซึ่งรักธรรมชาติและตระหนักปัญหาสิ่งแวดล้อม พวกเขาต้องการซื้อสิ่งของใหม่ๆเข้าบ้านเหมือนเรา แต่พวกเขาไม่อยากสร้างขยะให้กับโลก จึงเลือกบริจาคสิ่งของที่ไม่ใช้ให้กับห้างและอุดหนุนสินค้าในห้างอีกด้วย ห้างนี้มีพื้นที่กว้างขวาง ถ้าไม่มีป้ายบอกว่าทั้งหมดเป็นสินค้ามือของ เหล่านักช้อปก็แทบจะแยกไม่ออกเลยทีเดียว ด้วยสินค้ากว่า 14 หมวดหมู่และยังมีสินค้าดีไซน์เก๋ไก๋ที่ประดิษฐ์ขึ้นใหม่ นักช้อปสามารถเดินชมสินค้าได้ทั้งวันแบบไม่มีเบื่อ
” สิ่งของที่เจ้าของไม่ต้องการจะได้เจอบ้านหลังใหม่ที่ห้างแห่งนี้ “
ห้างสรรพสินค้าแห่งนี้มีโกดังขนาดใหญ่ที่กำลังจะกลายเป็นศูนย์รีไซเคิลของเมือง (City’s Recycling Center) ในทุกๆ วันชาวสวีเดนจะนำสิ่งของมาบริจาค ทีมงานของห้างจะคัดแยกสิ่งของสภาพดีไว้เป็นหมวดหมู่อย่างเป็นระเบียบ จากนั้นจะมีการคัดเลือก สิ่งของที่ยังสภาพดีจะถูกนำมาวางจำหน่าย และสิ่งของที่มีบางชิ้นส่วนยังใช้งานต่อได้จะถูกนำไปประกอบใหม่จากไอเดียของนักออกแบบเพื่อเป็นการรีไซเคิล พวกเขาจะทิ้งสิ่งของให้น้อยที่สุด ห้างสรรพสินค้าแห่งนี้ยังมีโรงเรียนสอนการออกแบบและให้นักศึกษาเรียนรู้การรีไซเคิลจากสิ่งของบริจาคและได้ลงมือประดิษฐ์แล้วจัดจำหน่ายจริง ถือเป็นการส่งเสริมให้เกิดการตระหนักถึงประโยชน์และคุณค่าของสิ่งของ
นอกจากในสวีเดนแล้ว ยังมีแหล่งพบปะของนักช้อปมือสองอีกแห่งในเมือง Gronings ประเทศ Netherlands ซึ่งรู้จักกันเป็นอย่างดีในชื่อ MAMAMINI ร้านมือสองขนาดเล็กที่มีเพียง 4 สาขาในเมืองนี้เท่านั้น ร้านนี้ในความดูแลของมูลนิธิ MAMAMINI ทำงานระดมทุนเพื่อช่วยเหลือองค์การการกุศลต่าง ๆ ในท้องถิ่นมายาวนานกว่า 30 ปี แม้ร้านจะมีขนาดเล็กแต่ก็ได้รับความสนใจจากเหล่านักช้อปจำนวนมาก ที่นี่รับบริจาคสิ่งของต่าง ๆ ทั้งเฟอร์นิเจอร์ เสื้อผ้า เครื่องใช้ไฟฟ้า หนังสือ และสิ่งของอื่น ๆ ที่ยังสภาพดี
ปี 2018 ที่ผ่านมา ร้านนี้สามารถนำรายได้ที่ได้จากการขายของมือสองสนับสนุนองค์กรการกุศลต่าง ๆ มากถึง 69,500 ยูโร หรือประมาณ 2,405,256.00 บาท ที่นี่มีทั้งผู้บริจาคขาประจำ ลูกค้าประจำ และอาสาสมัครทำงานในร้านจำนวนมาก มูลนิธิถือว่าความสำเร็จของพวกเขามาจากพลังการให้และการช้อปปิ้งของทุกคน นับเป็นความสำเร็จที่ยิ่งใหญ่มากของเมืองนี้ที่สามารถเปลี่ยนสิ่งของที่ไม่ต้องการกลายเป็นเงินจำนวนมากเพื่อช่วยเหลือการพัฒนาสังคมให้ดีขึ้น
The Oxfam shop
นอกจากนี้ยังมีห้างมือสองและร้านค้ามือสองแล้ว ยังมีองค์กรความร่วมมือระหว่างประเทศอย่าง Oxfam International ที่ทำงานระดมทุนเพื่อขับเคลื่อนกิจกรรมต่อต้านความยากจนทั่วโลก เพราะ 1 ใน 3 ของประชากรโลกเป็นคนยากจน พวกเขาจึงทำงานอาสานี้ด้วยความเชื่อว่า “โลกที่ปราศการความยากจนเป็นจริงได้” และได้รับความร่วมมือจาก 90 ประเทศทั่วโลกรวมทั้งประเทศไทยด้วย Oxfam รับบริจาคเสื้อผ้าและนำมาจัดจำหน่ายใน Online Shop นักช้อปมือสองสามารถเลือกซื้อเสื้อผ้าได้ด้วยปลายนิ้ว สะดวก ประหยัดเวลา และได้ช่วยเหลือสังคมอีกด้วย สำหรับประเทศไทยยังไม่มี Online Shop แต่สามารถติดตามข่าวสารและกิจกรรมต่าง ๆ ได้ที่เพจ Oxfam in Thailand
by the Yuvabadhana Foundation
และร้านค้ามือสองใกล้ตัวที่ขอแนะนำสำหรับคนไทย คือ ร้านปันกัน เป็นโครงการภายใต้มูลนิธิยุวพัฒน์ ที่ต้องการสร้างสังคมแห่งการแบ่งปันให้เกิดขึ้นโดยการรับบริจาคสิ่งของสภาพดีเพื่อนำมาเป็นสินค้าแบ่งปันในร้านปันกัน เปิดรับอาสาสมัครในกิจกรรมระดมทุนที่มูลนิธิฯ จัดขึ้นในทุกปีอย่าง “ถนนปันกัน” หากนักช้อปไม่มีสิ่งของบริจาคก็สามารถแบ่งปันแรงกายหรือความสามารถในการช่วยระดมทุนได้เช่นกัน ปัจจุบันร้านปันกันมี 13 สาขา และ 2 Pop up store ทั่วกรุงเทพมหานคร เราสามารถไปอุดหนุนสิ่งของมือสองสภาพดีเพื่อสนับสนุนทุนการศึกษาของเด็กทั่วประเทศ หรือบริจาคเพื่อเป็นส่วนหนึ่งในการแบ่งปันได้ทั้งนำไปบริจาคที่ร้านทุกสาขา คลังสินค้าปันกัน จุดตั้งวางกล่องรับปันตามสถานที่ต่างๆ หรือส่งไปรษณีย์ไปตามที่อยู่ในเว็บไซต์ก็ได้เช่นกัน ในปีที่ผ่านมาร้านปันกันสามารถระดมทุนได้กว่า 53.4 ล้านบาท คิดเป็น 7,628 ทุนการศึกษา ซึ่งทุนการศึกษาที่มูลนิธิฯ ดูแลนั้นเป็นทุนต่อเนื่อง 6 ปี นักช้อปสามารถมั่นใจได้เลยว่าสิ่งของที่บริจาคทุกชิ้นและเงินทุกบาทที่ร่วมสนับสนุนช่วยดูแลน้อง ๆ จนสำเร็จการศึกษาได้อย่างแน่นอน นอกจากสนับสนุนทุนการศึกษาแล้วมูลนิธิฯ ยังมี โครงการพัฒนาเยาวชนร่วมกับภาคีเครือข่ายการศึกษา การดูแลประคับประคองนักเรียนทุนผ่านงานอาสาสมัคร ฯลฯ (อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับมูลนิธิยุวพัฒน์ www.yuvabadhanafoudation.org) เราได้ซื้อของสภาพดีมาใช้ประโยชน์ น้องก็ได้ทุนการศึกษาเพื่อสานต่อโอกาสในการเรียนรู้ด้วยเช่นกัน
การช้อปปิ้งเป็นสิ่งที่เราทุกคนทำเป็นกิจวัตรกันอยู่แล้ว เพียงแค่ลองเปลี่ยนมาช้อปปิ้งของมือสองในร้านค้าการกุศลบ้าง เก็บสิ่งของที่ไม่ต้องการแล้วไปบริจาคบ้าง เป็นการลดการผลิตใหม่ ลดปริมาณขยะ และเพิ่มการสนับสนุนกิจกรรมเพื่อสังคม การช้อปปิ้งที่มีคุณค่าเช่นนี้ เราทุกคนสามารถเป็นส่วนหนึ่งได้เสมอเพียงแค่แบ่งปัน
เรื่อง ณัฐริยา โสสีทา
ข้อมูลจาก BBC News , https://www.mamaminisecondhand.com/charity/ , https://www.oxfam.org/ , https://pankansociety.com/